Eerste dag voor het GRP: Achter in de pick-up, Apen voeren en Smartphones

Elke zondagavond wordt in de keuken, op een stuk karton een A4'tje bevestigd met daarop het schema voor de komende week. Men werkt zes dagen op afwisselend één van de vijf afdelingen: Rest Center, Rehabilitation Center, Education Center, Forest of Office.

Op het Rest Centre verblijven zeven gibbons (en nog wat langurs en slow lorises) die allen inaparte kooien zitten. De leden van dit gezelschap zijn ongeschikt bevonden om in het wild te worden uitgezet. Jep heeft bolumia; Bobo anorexia; Mai is blind geworden; Rumthai heeft een zenuwdefect als gevolg van een klap op haar ruggenmerg; Endoo kan niet meer normaal slingeren omdat die in een te klein kooitje zat opgesloten en Tony was succesvol uitgezet maar heeft een aantal verdwaalde wandelaars (die in z'n territorium kwamen) aangevallen.

In het rehabilitatie-centrum verblijven gibbons waarvan de meesten worden klaargestoomd voor een leven in het oerwoud. In het educatie-centrum worden toeristen geïnformeerd, in het bos worden dagelijks zojuist uitgezette families gemonitoord en 'office' houdt in dat je meehelpt met dingen verven, bouwen, afbreken, schoonmaken of inpakken. 

Mijn eerste dag staat 'Rehab' op het programma. Na twee douches (1 met koud water en 1 met muggen-afweervloeistof) en een bord papperige Corn Flakes stap ik met wat anderen in de met apenvoedsel volgepropte achterbak van een pick-up truck. Onderweg naar de gibbonverblijven ontwijken we slaperige zwerfhonden en overhangende palmbladeren, dit voelt als m'n eerste echte 'Third World Experience'. 

Na een roestig hek te hebben geopend worden er al snel snijplanken tevoorschijn gehaald en begint iedereen driftig stukken fruit doormidden te hakken, om deze achtereenvolgens over plastic mandjes te verdelen. Schots en scheef in het werk gestorte betontreden leiden naar de vele gibbonkooien die trapsgewijs tot hoog tegen de heuvels zijn opgebouwd. 

De verblijven bestaan uit stalen buizenframes met daartussen gespannen open gaas. Allen zijn ze zo'n 1 tot 2 meter opgetild van de grond en voorzien van een schuinaflopende betonbak aan de onderzijde. Deze maakt het mogelijk om poep, pies en etensresten eenvoudig naar beneden te waterstralen en op te vegen. Door de kooien gestoken bamboe-stokken en aan touwen hangende autobanden maken het mogelijk voor onze antropoïde vrienden om alvast wat rond te slingeren. 

Het voedsel wordt in mandjes gedopneerd alvorens deze doormiddel van een primitief soort kabelbaansysteem richting het gaas kunnen worden getrokken. Niet geheel onbelangrijk aangezien enkele gibbons je proberen vast te pakken en eventueel de behoefte voelen om hun hoektanden (canines) in je schedel vast te zetten (stoer taalgebruik boaz!).

Tussen de middag bestelt men Pad See Ew en worden er grapjes gemaakt over ladyboys, onbenullige taalverschillen en de vol met steroïden gespoten en zwijgzame Russische toeristen 'No, No Talk!'.

Eenmaal teruggekomen bij de bungalows is iedereen moe van het vele traplopen en wordt er niet veel meer uitgespookt. Men tuurt laveloos naar een beeldschermpje, ligt wat aan z'n zak te krabben, speelt tafeltennis, houdt sloom een balletje hoog, vervult z'n nicotineplicht of speelt wat met de honden.

Ook hier in de delen van Azië die ik tot nu heb bezocht en onder alle lagen van de bevolking, is de smartphone ieders niet meer weg te denken technische verlengstuk geworden. Zonder voelen we ons naakt. In de bus/trein/metro of als een vriend/vriendin moet wateren voelt het meerendeel de neiging om even aan z'n eenzaamheid te ontspannen door vlug het laatste nieuws door te nemen. Sommigen onder ons vinden dit een zorgwekkende ontwikkelingen. Ik vraag me af of er sprake was van een soortgelijke verontwaardiging toen ergens in de twintigste eeuw boeken een voor ieder makkelijk te verkrijgen goed werden (zoals de smartphone nu). Zou men toen met eenzelfde soort verontwaardiging hebben gereageerd? 

Staat de smartphone uiteindelijk voor vooruitgang? Ik vrees dat ik dan de vraag verkeerd stel en met de verkeerde begrippen werk. Onze tijd bedwelmt zich aan de technische vooruitgang, zonder te bemerken, dat vooruitgang een tamelijk dubbelzinnig verschijnsel is. De meesten verbinden daaraan de voorstelling van beter worden in de ontwikkeling waarbij wordt verondersteld, dat het huidige superieur is aan het vroegere. Wie zo denkt heeft daarbij (technische en sanitaire) verworvenheden op het oog die van materialistische aard zijn. (Uitgezonderd enige nieuwe wetenschappelijke inzichten). Maar vooruitgang heeft ook de betekenis van voortschijden; en daarmee een verwijderen van de oorsprong. Dat is des te meer het geval, daar we geneigd zijn (als Europeaan?) alle gebeurtenissen in een successie te plaatsen.

We gaan prat op onze techniek maar kunnen we haar psychisch aan? Heeft het verlies aan vrije tijd en rust t.g.v. de vertechnisering geleidt tot een toename van neurotische epidemiën?

Techniek heeft er misschien voor gezorgd dat we last krigjen van een soort hoogmoed, als zouden wij het non plus ultra van de menselijke 'evolutie' zijn. Een aanmatiging die misschien te vaak tot uitdrukking komt in onze manier van denken en handelen. 

Wellicht waren de boeken niet toegankelijk genoeg en is de smartphone ons laatste toegezonde redmiddel, die informatie voor iedereen toegankelijk maakt en ons bij brengt dat we allemaal hetzelfde zijn. Gewoon een stel apen. Net zoals de gibbons dat maar al te goed over zichzelf realiseren!

Iets waar je nog veel meer over te weten kan komen - en waar ik eigenlijk heen wou met dit hippie-gezwets - als je namelijk onze Gibbon Rehabilitation Project facebook pagina liked!

En als de smartphones ons weer allemaal hebben samengebracht en we ons weer één familie voelen met één gemeenschappelijke afkomst, mogen we wellicht van een ware stap in onze menselijke 'evolutie' spreken:

Op naar de 'Homo Smartphonius'!